Halk arasında psikiyatri ilaçlarına dair pek çok söylenti mevcuttur. Ne yazık ki bazı hastalarımız fayda gördükleri tedavileri etraftan duydukları doğru olmayan bilgiler nedeniyle bırakıp sonrasında sıkıntılı durumlar yaşayabilmektedir. Psikiyatri ilaçları başlığı altında pek çok ilaç bulunmaktadır. Hepsinin etki mekanizmaları farklı farklıdır. Antidepresanlar, antipsikotikler, duygudurum düzenleyiciler, anksiyete gideren ilaçlar vs. Psikiyatristler koydukları tanıya, hastalığın derecesine, kişinin kilosundan tutun da kullandığı ek ilaçlara, ek hastalıklara kadar pek çok faktörü gözeterek en uygun ilacı seçerler. Psikiyatrik ilaçların çok büyük bir kısmı bağımlılık yapmaz. Zaten bağımlılık potansiyeli taşıyan ilaçların kötüye kullanımının engellenmesi amacıyla ‘yeşil reçete’, ’kırmızı reçete’ şeklinde ilaçların reçetelenmesiyle ilgili prosedürler bulunmaktadır. Örneğin benzodiazepin grubu ilaçlar yeşil reçeteye tabidir. Bu ilaçlar hızlı etkilidir ve alındıkları saatler içerisinde etkilerini gösterirler. Anksiyete yatıştırıcı ilaçlardır. Acil durumlarda ana tedavinin yanında verilmesi; kısa sürede hastayı rahatlatmaktadır. Bir benzetme yapacak olursak; çok ağrılı bir durumda verilen ağrı kesici ilaç gibi düşünülebilir. Ağrıya sebep olan durumu düzeltmez ama o sırada yaşanan dayanılmaz rahatsızlığı kısa süre içerisinde gidermek, hastayı rahatlatmak gerekir. Ana sebebin düzelmesi zaman alabilir. Psikiyatride de antidepresan ilaçların beyinde birtakım mekanizmalarla düzenlemeler sonrası etki etmeye başlaması 10-15 gün gibi sürebilmektedir. Ana ilacın etki etmeye başlamasıyla, yeşil reçeteli ilaçlar doktor kontrolünde kademeli şekilde azaltılıp kesilirler. Böylece herhangi bir bağımlılık durumu yaşanmaz. Bu ilaçların kontrolsüzce uzun süreli, yüksek dozlarda kullanılması bağımlılık yapabilir. Hiçbir hekim hastasını herhangi bir ilaca bağımlı hale getirmek istemez. Doğru zamanda doğru tedavinin eksiksiz ve fazlasız uygulanması gerekir. Kullanılan bazı antidepresanların aniden kesilmesi ilacın yarılanma ömrünün kısa olması sebebiyle ‘çekilme belirtisi’ denen mide bulantısı, baş dönmesi, sıkıntı hissi vb etkiler yaratabilir. İlacı kestiğinde bu belirtileri yaşayan kişi ilacın ona bağımlılık yaptığını ve asla bırakamayacağını düşünür. Halbuki burada bir bağımlılık söz konusu değildir. Hangi ilacın ne şekilde bırakılacağı, ne zaman bırakılacağı hekimin yönetmesi gereken süreçlerdir. Psikiyatrik ilaçlar doğru zamanda , doğru şekilde kademelendirilerek kesildiğinde çekilme belirtisi yaşanmaz. Bazı ilaçların kademeli azaltılması aylar sürebilmektedir. Klinik pratiğimde tedavilerin detaylarını, ilaçların etkilerini, hangi ilacı ne amaçla verdiğimi, ne gibi yan etkileri olabileceğini hastalarıma anlatır, ilaçlarla ilgili herhangi bir soruları olduğunda direk bana sormalarını isterim. Yanlış bilgilere maruz kalmamak için internetten yapılan araştırmaları, ilaç prospektüsü okumayı, forum sitelerinde ilaçlarla, hastalıklarla ilgili yorumları okumalarını kesinlikle önermem.
